Minder lezers, meer boeken

Het Sociaal Cultureel Planbureau houdt om de zoveel jaar bij hoeveel tijd wij besteden aan de consumptie van verschillende media. Onlangs verscheen de meest recente update, met een schat aan gegevens en fraaie animaties. Het blijkt dat Nederlanders gemiddeld per dag vijf minuten minder zijn gaan lezen dan in 2013. Dat lijkt niet eens zo’n dramatische teruggang, maar op een totaal van zo’n 40 minuten is dat toch weer ruim 8% minder in een paar jaar tijd. Als deze dalende trend (die al inzette vóór het digitale tijdperk) zich in dit tempo voortzet, is lezen – en zeker het lezen van boeken – over een tijdje een marginale bezigheid geworden, waar nog maar een minderheid van de bevolking zich regelmatig aan overgeeft.

Dat laatste valt ook af te leiden uit het feit dat de afgenomen leestijd geheel verklaard wordt door het afnemende aantal lezers; mensen die wel zijn blijven lezen, lezen nog evenveel als drie jaar geleden. Ook de verhouding tussen lezen van een scherm en lezen van papier is onveranderd gebleven. Het profiel van de gemiddelde (boeken)lezer wordt steeds duidelijker: vrouw, hoogopgeleid, 50+, bovenmodaal. Lezen van papier blijft veruit favoriet, overigens ook onder jongeren. Er moet een klein wonder gebeuren willen de wilde voorspellingen van begin deze eeuw over de onstuitbare opmars van het e-boek nog uitkomen.

Goed nieuws voor de boekenbranche is wel dat we met ons allen meer boeken zijn gaan kopen. In 2015 werden er in Nederland 39 miljoen boeken verkocht, dat is een stijging van bijna 5% ten opzichte van het jaar ervoor. Ook 2016 is weer een goed jaar: uit de laatste cijfers van GfK, het onderzoeksbureau dat wekelijks de boekenverkoop bijhoudt, blijkt dat er tot en met week 50 ruim 6% meer omzet is gerealiseerd dan in dezelfde periode vorig jaar. We blijven dus met steeds minder boekenlezers over, maar de boekenlezers onder ons worden kennelijk wel steeds gulziger (ook al lezen we natuurlijk lang niet alles wat we kopen of krijgen). Een mooie gedachte om het nieuwe jaar mee in te gaan!

Afbeelding: Pieter Janssens Elinga, Lezende vrouw (detail). Tweede helft zeventiende eeuw. München: Alte Pinakothek.